YENİ NESİL SOĞUTUCU AKIŞKAN: R32
13-04-2022
10:16
Soğutma sektöründe soğutucu akışkan olarak kullanılan kloroflorokarbon (CFC) ve
hidrokloroflorokarbonların (HFCF) zaman içerisinde atmosfere karışması atmosferde sera
etkisinin artmasına ve ozon tabakasının tahribatına sebep olmuştur. Canlıları zararlı güneş
ışınlarından koruyan ozon tabakası, soğutucu maddelerin yapısında bulunan klor ve brom
atomlarının serbest kalıp zayıf ozon moleküllerini parçalamasıyla tahrip olmaktadır.
Ozon tabakası ve çevre üzerine etkisi olan soğutucu maddeleri dört ana gruba ayırmak
mümkündür.
1. Bromoflorokarbonlar (Halonlar):
Karbon, flor, brom veya klordan oluşan bileşiklerdir. Bu grupta yer alan maddelere örnek
olarak Halon1301 (R13B1) verilebilir. Halonlar ozon tahribatına katkıları en fazla olan
maddelerdir.
2. Kloroflorokarbonlar (CFC):
Klor, flor ve karbonlardan oluşan bileşiklerdir. Ozon tahribatına katkıları halonlardan sonra en
fazla olan soğutucu maddelerdir. Örnek olarak R11 ve R12 verilebilir.
3. Hidrokloroflorokarbonlar (HCFC):
Klor, flor, hidrojen ve karbon içeren bileşiklerdir. Ozon tahribatları düşük olmakla birlikte
oldukça yüksek sera etkisine (küresel ısınma potansiyeli) sahiptirler. Bu grupta yer alan
maddelere örnek olarak R22 verilebilir.
4. Hidroflorokarbonlar (HFC):
Hidrojen, flor ve karbon içeren bileşiklerdir. Ozon tabakası üzerinde tahrip edici etkileri
yoktur, fakat küresel ısınma potansiyeline sahiptirler.
Ozon tabakasının tahribatını önlemek amacıyla 1987 yılında 43 ülke tarafından Montreal
Protokolü imzalanmıştır. Bu protokole göre tüm ülkeler ozon tahribatı yaptığı tespit edilen
soğutucu maddelerin üretim ve tüketimini azaltacak ve belirli bir takvim içerisinde
sonlandıracaklardır.
Montreal protokolü çerçevesinde ozon tahribatına olan büyük etkisi sebebiyle ilk önce CFC
grubu akışkanların kullanımı sonlandırılmıştır. Daha sonra CFC’lerin alternatifi olan ve daha
az ozon tahribatına sahip olan HCFC grubu akışkanların kullanımı yaygınlaşmıştır. Yine
Montreal protokolü çerçevesinde HCFC grubu soğutucu akışkanların kullanımının da belirli
bir takvim çerçevesinde sonlandırıp azaltılması ve ozon tabakasına hiç zararı olmayan HFC
grubu akışkanlara geçilmesine karar verilmiştir. HFC grubu akışkanlar ozon tabakasına zarar
vermese de küresel ısınmaya etkisi olan akışkanlardır. R-410A, R407C ve R134A bu gruptaki
soğutucu akışkanlara örnek olarak verilebilir.
Günümüzde küresel ısınma potansiyeli (GWP) düşük olan alternatif soğutucu akışkan
arayışları sürmektedir. Bu çalışmada ise son zamanlarda oldukça ilgi çeken ve üzerinde yoğun
çalışmalar yapılan HFC grubundan R32 soğutucu akışkanı incelenmiştir.
R32 EN DENGELİ ÇÖZÜM
Alternatif soğutucu akışkan arayışında; akışkanın ozon tüketme potansiyeli (ODP), küresel
ısınma potansiyeli (GWP), enerji verimliliği, güvenlik, ekonomiklik gibi birçok faktör etki
eder. Bu faktörleri tam anlamıyla karşılayan mükemmel bir akışkan henüz yoktur. Seçim
yaparken bütün bu faktörleri en uygun şekilde karşılayacak, en dengeli seçimi yapmak
önemlidir.
Kendi soğutucu akışkanını ve kompresörünü üreten dünyanın önde gelen klima üreticisi
Daikin, yaptığı araştırmalar sonucunda düşük küresel ısınma potansiyeline sahip alternatif
akışkanlar arasından R32’nin en dengeli çözüm olduğu sonucuna varmıştır. Bu
sonuçtan sonra Daikin, R32 soğutucu akışkanını ve bu akışkan için özel olarak geliştirdiği
kompresörü konut tipi klimalara adapte ederek, 27 Eylül 2012’de dünyanın ilk R32 soğutucu
akışkanını içeren klimasını Japonya pazarına sunmuştur.
R32, HFC grubundan olmasına rağmen günümüzde sıklıkla kullanılan R410A soğutucu
akışkanının sahip olduğu küresel ısınma potansiyelinin (GWP) üçte birine sahiptir. Üstelik
R32 tek bileşenli bir soğutucu akışkan olduğundan geri dönüşümü de kolaydır. Genel olarak
R32;
Ozon Tabakasına zarar vermez (ODP=0)
Küresel Isınma Potansiyeli GWP=6751’dir.
R410A’ya göre daha az küresel ısınma etkisine (LCCP) sahiptir.
R410A’ya göre daha yüksek enerji verimliliğine sahiptir.
Diğer soğutucu akışkanlara göre daha az soğutucu akışkan kullanımı mümkündür.
Daha kompakt tasarım mümkündür.
Düşük yanıcılık özelliğinden dolayı birçok uygulamada güvenli kullanım sağlar.
R410A’nın bir bileşeni olduğu için R32 üretim kapasitesi mevcuttur.
Tek bileşenli bir akışkan olduğu için geri dönüşümü ve yeniden kullanımı kolaydır.
Gelişmekte olan ülkeler için ekonomiktir.